سونوگرافی سینه یکی از روشهای تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص و ارزیابی اختلالات و آسیبهای مرتبط با بافتهای سینه استفاده میشود. این روش غیرتهاجمی و بدون استفاده از اشعهی X است که با استفاده از امواج صوتی، بافتهای داخل سینه را بررسی میکند. سونوگرافی سینه برای تشخیص، کیست، توده ،عفونت و آبسه و بافتهای غیرطبیعی سینه استفاده میشود. این روش به دلیل عدم استفاده از اشعهی X و قدرت تشخیصی مناسب در تشخیص کیست و توده در هر سنی مناسب است. در این مقاله از سایت دکتر بتول طاهری به بررسی زمان انجام سونوگرافی سینه، روش انجام آن و الزامات مراقبتی قبل و بعد از سونوگرافی اشاره خواهیم کرد.
سونوگرافی سینه در چه زمانی لازم است؟
یکسری دلایل کلی وجود دارد که پزشک دستور میدهد سونوگرافی پستان انجام گیرد؛ که شایع ترین آن ها عبارت است از:
- جهت بررسی کردن تودههای موجود در سینه افرادی که توده های آنها قابل لمس هستند.
- برای ارزیابی کردن دقیق نتیجههایی که از طریق ماموگرافی سینه به دست آمده است؛ به خصوص در زمانیکه سینه بافتی متراکم دارد.
- جهت ارزیابی علت درد و ورم بافت سینه در بانوانی که شیرده و یا باردار هستند.
- جهت انجام نمونهبرداری سوزنی از سینه افرادی که تودههای غیر قابل لمس و عمقی مشکوک دارند.
- برای تشخیص دادن کیست پستان
- برای تخلیه کردن کیستهای موجود در پستان
دلایل رایج نیاز به انجام سونوگرافی سینه
معمولا سونوگرافی پستان بعد از انجام گرفتن ماموگرافی انجام میگیرد. ماموگرافی یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس است که اکثرا جهت غربالگری سرطان سینه انجام میشود.
دلایل نیاز به انجام سونوگرافی:
- وجود تودههای قابل لمس در پستان
- احساس درد و یا ناحیه حساس در یک قسمت از سینه
- تغییر یافتن بافت، ظاهر پوست و یا نوک پستان
- ترشحات غیر معمول از نوک پستان
در صورتیکه تودههایی در سینه لمس شود، انجام سونوگرافی به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد آیا توده موجود از نوع کیستهای حاوی مایع بوده یا تومورهای جامد میباشد. همچنین محل و اندازه تودهها را هم مشخص میکند.
سونوگرافی سینه برای بررسی سرطان
در برخی مواقع نیاز است که به جای انجام ماموگرافی از روش دیگر همانند سونوگرافی پستان جهت تشخیص سرطان سینه استفاده گردد.
- بانوان بارداری که تشعشعات ماموگرافی برای آنها مضر است و لازم است توده سینه بررسی و نمونه برداری انجام شود.
- بانوانی که بافت سینه آنها حالت متراکمی دارد و در زمان انجام ماموگرافی میزان دید تومورها کاهش مییابد برای تشخیص بهتر سرطان سینه آنها سونوگرافی پستان انجام می گیرد.
- در زمانیکه دستگاههای ماموگرافی وجود ندارد بهتر است از سونوگرافی استفاده شود .
- بانوانی که پروتز سینه انجام دادهاند برای بررسی وضعیت پروتز و بررسی بافت سینه از نظر توده مشکوک از سونوگرافی استفاده میکنند.
✍️ بیشتر بخوانید: عمل همزمان لیفت سینه و پروتز سینه
سونوگرافی سینه در زمان بارداری
در صورت مشاهده تودههای مشکوک و قابل لمس در سینه در زمان بارداری قبلاز آنکه آن را تغییرات بارداری دانست، بهتر است که با پزشک مشورت انجام گیرد، تا تصویربرداری و سونوگرافی انجام شود. انجام گرفتن این نوع سونوگرافی در زمان بارداری بسیار بیخطر است؛ زیرا هیچ گونه اشعه مضر در آن استفاده نمیشود.
سونوگرافی سینه در زمان بارداری خطرناک است؟
در زمان بارداری انجام دادن نمونه برداری و سونوگرافی برای جنین هیچ گونه خطری ندارد. البته بهتر است در تمام مراحل سونوگرافی با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین زمان برای سونوگرافی سینه
یکی از سوالات رایجی که اکثر بانوان در زمان انجام سونوگرافی سینه از پزشک میکنند این است که بهترین زمانی که میتوان سونو پستان انجام داد چه زمانی است؟ معمولا پزشکان توصیه میکنند که بعد از پایان یافتن دوران پریود بهترین زمان جهت سونوگرافی پستان است. چون در این مواقع، میزان هورمونها افت پیدا میکند و ورم سینه ها در حداقل ممکن است و تشخیص دادن تودهها بسیار آسان است.
البته باید به این نکته هم توجه کرد که انجام دادن سونوگرافی سینه در هر سنی امکانپذیر است و صرفا نمیتوان گفت که در دوران پریود انجام میگیرد. فقط در زمان اتمام پریود میزان تشخیص بالا است.
آمادگی لازم قبل از سونوگرافی سینه
سونوگرافیست و پزشک قبل از انجام سونوگرافی پستان شیوه انجام سونوگرافی را برای بانوان شرح میدهند. در این زمان بهتر است هرگونه سوالی که دارید از پزشک بپرسید. قبل از انجام سونوگرافی نیازی نیست که ناشتا باشید و از خوردن و نوشیدن اجتناب کنید. فقط بهتر است به یک سری نکات توجه کرد که عبارت است:
- در زمان سونوگرافی نباید هیچ گونه جواهرات همراه خود داشته باشید.
- بهتر است لباسی پوشیده شود که بتوان آن را به راحتی در آورد در زمان انجام سونوگرافی یک نوع ژل روی پوست سینه مالیده میشود، که ممکن است به لباس فرد آغشته شود و آن را لکهدار کند پس لباس ساده استفاده شود.
- قبل از انجام سونوگرافی بهتر است دوش گرفت تا پوست سینه کاملاً تمیز باشد.
- قبل از انجام سونوگرافی بهتر است از هیچگونه پودر، کرم، مواد آرایشی و لوسین بر روی سینه خود استفاده نکرد؛ زیرا استفاده کردن از این محصولات باعث می شود تصویربرداری به طور واضح انجام نگیرد و در روند آزمایش اختلال ایجاد کند.
- بهتر است تمام سوابق پزشکی که مربوط به سینه میشود را همراه خود داشته باشید.
نحوه انجام سونوگرافی پستان
در ابتدا پزشک از فرد میخواهد که لباسهای خود را از کمر به بالا درآورده و به صورت پشت بر روی تخت دراز بکشد. سپس یک ژل رسانا بر روی سینه افراد میمالد. این ژل باعث میشود که امواج فراصوت از پوست افراد بخوبی منتقل شود.
پزشک مبدل دستگاه سونوگرافی را بر روی سینه افراد حرکت میدهد. در این روش امواج صوتی با فرکانس بالا را ارسال میکنند و تصاویر داخل سینه بر روی مانیتور نمایش داده میشود. در آخر سونوگرافیست تصاویر دریافت شده از مانیتور را مشاهده کرده و نتایج آن را تفسیر و گزارش نهایی را به بیمار ارائه میدهد.
این نوع سونوگرافی حدوداً ۳۰ دقیقه به طول میانجامد. درصورتیکه سونوگرافیست به چیز مشکوک برخورد کرد، از ناحیه مشکوک چندین عکس میگیرد. در صورت وجود کیست و تومور در عکسهای ظاهر شده این نواحی به حالت تیره نمایش داده میشود.
مزایا و معایب سونوگرافی پستان
مزایا سونوگرافی پستان | معایب سونوگرافی پستان |
تأیید و یا رد مبتلا بودن به سرطان سینه تشخیص خوشخیم بودن یا بدخیم بودن تودهها و کیست ها | در صورت داشتن اضافه وزن و یا داشتن سینههای بسیار بزرگ امکان دارد که دقت سونوگرافی کاهش یابد. |
غیر تهاجمی بودن آن که برای بانوان باردار و افرادی که ریسک سرطان در آنها زیاد است خطرساز نمیباشد. | سونوگرافی ممکن است نتیجه دقیق ندهد و لازم شود آزمایشات اضافه انجام شود. |
روش بدون درد است | نشان ندادن تودههای کوچک |
بافتهای نرمی که در پستان وجود دارد را به نمایش میگذارد. |
تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی
در سونوگرافی یکسری امواج صوتی که فرکانس آنها بالا است و همچنین اکوهایی منعکس شده استفاده میکند. ولی در ماموگرافی از اشعه ایکس که دوز آن کم است استفاده شده تا تصاویر داخل بافت سینه حاصل شود. سونوگرافی پستان تصاویری بسیار واضح از بافتهای نرمال سینه، تودههای سفت یا مایع را به معرض نمایش میگذارد. سونوگرافی در زنان کمتر از ۴۰ سال بهتر است انجام گیرد و ماموگرافی در بانوان بالای ۴۰ سال
نگاه کلی به سونوگرافی پستان..
زمانی که دکتر تشخیص دهد، فرد ناهنجاریهای مشکوک مثل تودههای قابل لمس و دردناک در سینه دارد، در این صورت حتماً تجویز میکند که سونوگرافی سینه جهت معاینات بیشتر انجام گیرد.
*~ سوالات متداول درباره سونوگرافی سینه ~*
سونوگرافی پستان یک روش غیر تهاجمی است. بنابراین میتوان در زمان شیردهی آن را انجام داد. معمولاً سونوگرافی سینه را با بررسی کردن زیر بغل و بررسی دو سینه انجام میدهند.
خیر. این روش یک روش بدون درد به حساب میآید.
یکی از دلایل انجام سونوگرافی پستان تشخیص زود هنگام سرطان پستان است. البته باید در کنار آن ماموگرافی پستان هم انجام گیرد.