هموروئید و شقاق هر دو از شایع‌ترین مشکلات دستگاه گوارش هستند، اما تشخیص و درمان آن‌ها متفاوت است. هموروئید باعث تورم و التهاب رگ‌های وریدی در مقعد میشود، در حالی که شقاق ترک یا شکاف در پوست مقعد است. علائم مشترک آن‌ها شامل خونریزی، درد و ناراحتی در هنگام دفع می‌باشد. تشخیص دقیق توسط پزشک متخصص جراحی عمومی و انجام معاینات بالینی امری ضروری است تا درمان مناسب آغاز شود. درمان‌های دارویی، رژیم غذایی و حتی جراحی بسته به شدت و نوع بیماری می‌تواند مؤثر باشد. آگاهی از تفاوت‌های این دو بیماری می‌تواند به تسریع تشخیص و درمان کمک کند.
تفاوت هموروئید و شقاق در علائم
عمده تفاوت بیماری شقاق و هموروئید در علائم بالینی آن‌ها است. در هموروئید، علائم بیشتر به برآمدگی و خونریزی مرتبط است، در حالی که در شقاق درد شدید ناشی از ترک پوست بارز است. با این حال تشخیص دقیق توسط پزشک متخصص بیماری های نشیمنگاهی براساس معاینه بالینی و علائم ضروری است.
| علائم هموروئید یا بواسیر | علائم شقاق یا فیشر |
| تورم و برآمدگی رگ‌های وریدی در مقعد | ترک یا شکاف در پوست اطراف مقعد |
| خونریزی مقعدی به ویژه هنگام دفع | درد شدید هنگام دفع |
| ناراحتی، خارش و ترشح در ناحیه مقعد | خونریزی کوچک به همراه دفع |
| احساس پری و فشار در مقعد | سوزش و ناراحتی در ناحیه مقعد |
تفاوت هموروئید و شقاق در علت ایجاد
| علت ایجاد هموروئید یا بواسیر | علت ایجاد شقاق یا فیشر |
| افزایش فشار در داخل شکم در اثر یبوست مزمن، بارداری یا سرفه مزمن | یبوست مزمن و سفتی مدفوع |
| رژیم غذایی با فیبرکم | اسهال مزمن |
| چاقی و اضافه وزن | نازک شدن پوست مقعد بعلت داروهای موضعی |
| عوامل ژنتیکی | زور زدن هنگام دفع و رابطه مقعدی |
| افزایش سن | بیماریهای عفونی قابل انتقال |
تفاوت هموروئید و شقاق در روش تشخیص
روند تشخیص هموروئید و فیشر تفاوت چندانی ندارد پزشک با معاینه مستقیم شقاق مقعدی، برآمدگی‌های وریدی مربوط به هموروئید و یا ترک بیماری فیشر را تشخیص می‌دهد. بیان دقیق علائم بیماری توسط بیمار کمک زیادی به تشخیص بیماری میکند. در صورت لزوم بررسی داخل مقعد و روده بزرگ با آندوسکوپ برای تایید وجود هموروئید یا فیشرانجام شده و داخل مقعد با دستگاه آندوسکوپ برای مشاهده دقیق بررسی می شود تا تعیین برنامه درمانی مناسب صورت می گیرد.
تفاوت هموروئید و شقاق در درمان
↲ روش های درمان هموروئید:
- افزایش مصرف فیبر و مایعات برای نرم کردن مدفوع را در برنامه غذایی خود قرار دهید
- استفاده از پمادهای موضعی برای کاهش التهاب و خونریزی پیشنهاد میشود
- استراحت و جلوگیری از یبوست الزامی است
- در موارد شدیدتر که درمان دارویی جواب ندهد، جراحی پیشنهاد خواهد شد که شامل بستن یا برداشتن هموروئید یا همان هموروئیدکتومی، لیزر هموروئید، تزریق داخل هموروئید و یا روش‌های مدرن مانند برداشتن هموروئید با استاپلر خواهد بود.
↲ روش های درمان شقاق:
- مصرف غذاهایی که به نرم‌کننده‌های مدفوع معروف اند
- استفاده از کرم‌های موضعی برای کاهش درد و التهاب تحت نظرمتخصص جراحی عمومی
- حمام آب گرم نیز پیشنهاد خوبی است
- اگر شقاق با درمان دارویی و خانگی بهبود نیابد نیاز به جراحی خواهد بود که به روش های فیشرکتومی یا برداشتن بخشی از ترک پوست، تزریق بوتاکس به عضلات اسفنکتر ، بریدن قسمتی از عضله داخلی مقعد یا اسفنکتروتومی که با لیزر انجام خواهد شد.
خطرات عدم درمان هموروئید و شقاق
عدم درمان هموروئید و شقاق عواقب خطرناکی را برای بیمار خواهد داشت. درمان به موقع هموروئید و شقاق ضروری است تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض خطرناکی که رایج ترین آن ها در ادامه عنوان شده جلوگیری شود؛
↲ خطرات عدم درمان درست هموروئید
- بواسیر بزرگ و برآمده می‌توانند باعث خونریزی‌های مکرر و شدید شوند.
- پیشرفت هموروئید می‌تواند منجر به گرفتگی مقعد و مشکل در دفع شود.
- هموروئیدهای به شدت برآمده و التهابی مستعد عفونت بعد هموروئید و لخته شدن خون یا ترومبوز هستند.
- هموروئید بزرگ و بیرون زده ممکن است باعث ضعف عضلات اسفنکتر مقعد و بی اختیاری شود.
↲ خطرات عدم درمان به موقع شقاق:
- فیشر یا شقاق باعث درد مزمن و آزاردهنده در هنگام دفع میشود.
- شقاق‌های عمیق می‌توانند باعث خونریزی‌های مکرر شوند.
- شقاق‌های عفونی و چرک‌آور مستعد ایجاد عوارض جدی هستند.
- پیشرفت شقاق ممکن است باعث گرفتگی و انسداد مقعد شود.
- شقاق‌های عمیق همچنین می‌توانند به ضعف عضلات اسفنکتر مقعد منجر شوند.
بواسیر باعث ایجاد شقاق میشود؟
پاسخ صریح این باور قدیمی و رایج خیر است. بواسیر یا همان هموروئید و شقاق دو بیماری مجزا هستند و ارتباط مستقیمی بین آن‌ها وجود ندارد. هر چند در برخی موارد می‌توانند با هم ایجاد شده و بیمار را درگیر کنند اما هموروئید یک عامل ایجادکننده شقاق نیست و شقاق می‌تواند به تنهایی و بدون وجود هموروئید ایجاد شود.
بنابراین، اگرچه هموروئید و شقاق ممکن است در برخی افراد همراه هم باشند، اما بواسیر به طور مستقیم باعث ایجاد شقاق نمی‌شود و این دو بیماری کاملا متمایز از یکدیگر هستند.
روش های پیشگیری از هموروئید و شقاق
- مصرف غذاهای پر فیبر مانند سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل
- افزایش مصرف مایعات و آب برای نرم نگه داشتن مدفوع
- کاهش مصرف غذاهای پرچرب و فرآوری شده
- ورزش و فعالیت بدنی منظم در جهت تقویت گردش خون، تخلیه روده و کاهش فشار بر ناحیه مقعدی
- اجتناب از یبوست و تلاش برای نرم نگه داشتن مدفوع
- اجتناب از توالت‌های طولانی و فشار بیش‌ازحد هنگام دفع
- کنترل وزن و اجتناب از افزایش یا کاهش سریع وزن
- محدودیت مصرف غذاهای محرک مانند الکل، قهوه و ادویه‌جات
*~ سوالات متداول درباره فرق هموروئید با شقاق ~*
خیر، هموروئید و شقاق دو نوع بیماری نشیمنگاهی مجزا هستند که علائم و ویژگی‌های متفاوتی دارند.
شدت بیماری های بواسیر و فیشر به موقعیت و پیشرفت آن بستگی دارد و نیاز به ویزیت تخصصی پزشک دارد.
خیر، هموروئید به طور مستقیم باعث ایجاد شقاق نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است زمینه‌ساز ایجاد شقاق باشد.