هموروئید یا بواسیر، مشکلی شایع و اغلب ناراحت‌کننده است که در صورت عدم توجه و درمان، میتواند فراتر از خارش و درد رفته و عوارض جدی‌تری را به دنبال داشته باشد. اگرچه بسیاری از افراد تصور می‌کنند که بواسیر یک عارضه بی‌خطر است و نیازی به درمان ندارد، اما بی‌توجهی به آن میتواند منجر به خونریزی‌های مکرر، درد مزمن و حتی عوارض پیچیده‌تری نظیر پرولاپس یا ترومبوز شود. از این رو، آگاهی از عواقب عدم درمان بواسیر و اقدام به موقع برای رفع آن، الزامی است.
نشانه های شایع درگیری با بواسیر یا هموروئید
بواسیر یا هموروئید به صورت برجستگی‌هایی در اطراف مقعد ظاهر می‌شوند که ناشی از تورم سیاهرگ‌ها و بافت‌های مجاور هستند. این عارضه میتواند با درد، خارش و گاهی اوقات خونریزی همراه باشد. شدت علائم متغیر بوده و ممکن است از ناراحتی خفیف تا درد شدید و آزاردهنده متغیر باشد. هموروئید به دو نوع؛ بواسیر داخلی (در انتهای راست روده و غیرقابل مشاهده) و هموروئید خارجی (زیر پوست اطراف مقعد و قابل لمس) تقسیم میشود. عدم درمان به موقع هر دو نوع میتواند منجر به عوارض جدی‌تری مانند بواسیر ترومبوزه یا پرولاپس شود.
بواسیر خود به خود درمان می شود؟
بواسیر حاد اغلب و به طور معمول خود به خود از بین می رود، البته چندین روز طول میکشد تا بدون درمان بهبود یابد. با این حال، در موارد شدید با علائمی مانند درد و خونریزی، عدم درمان بواسیر می تواند مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند. در برخی موارد حتی ممکن است درمان های دارویی و درمان خانگی بواسیر موثر نبوده و نیاز به عمل جراحی باشد. به همین علت اگر هموروئید دارید به پزشک خود اطلاع دهید تا درمان مناسب برای شما در نظر گرفته شود.
درمان نکردن بواسیر چه عواقبی دارد؟
به طور کلی، هموروئید بیماری خطرناکی نیست، اما در برخی مواقع که بیماری تشدید می شود و به درمان های معمولی جواب نمی دهد مراجعه به پزشک ضرورت پیدا می کند. مهمترین عوارض عدم درمان بواسیر عبارتند از:
1- کم خونی
یکی از عوارض اصلی عدم درمان هموروئید، خونریزی است که ممکن است باعث افت کیفیت زندگی فرد شود. اگر هموروئید باعث خونریزی جدی شود، ممکن است تعداد گلبول های قرمز خون کاهش یابد و منجر به کم خونی شود .
2- هموروئید ترومبوزه
هموروئید ترومبوزه نوعی هموروئید خارجی است که در داخل آن لخته خون به وجود می آید. این نوع از بواسیر بسیار دردناک است و درد می تواند تا چندین روز ادامه داشته باشد. گاهی هموروئید ممکن است بنفش یا آبی تیره بوده و بسیار متورم شود.
3- هموروئید حاد
هموروئید حاد یکی از عوارض عدم درمان بواسیر است. فردی که در این وضعیت قرار دارد، هموروئید درجه ۳ یا ۴ داخلی دارد که از مقعد بیرون زده است و بنابه دلایلی انقباض عضلات اسفنکتر مقعد به قسمت گردن بواسیر فشار آورده باعث جمع شدن خون داخل آن شده و ورم شدید اتفاق می افتد و در این وضعیت خطر از دست دادن خون رسانی به بالشتک هموروئید وجود دارد که میتواند منجر به مرگ بافت هموروئید یا همان نکروز شود.
4- ایجاد درد، خارش و التهاب
هموروئید ممکن است باعث درد شدید، خارش و التهاب در دور مقعد شود که با توجه به شدت درد به افت کیفیت زندگی فرد منجر میشود.
5- عفونت
به دلیل ساییدگی، روی بافت هموروئید می تواند زخم ایجاد شود و اگر زخم عفونت کند ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک داشته باشد.
6- نیاز به جراحی بواسیر
یکی از عوارض و عواقب عدم درمان بواسیر در مراحل اولیه و تشدید بیماری، ضرورت فرد به انجام جراحی بواسیر است. در اکثر مواقع اگر بیمار پس از مشاهده علائم اولیه این بیماری به پزشک مراجعه کند، ممکن است درمان غیر جراحی موثر باشد.
چه زمانی نیاز به جراحی هموروئید است؟
جراحی هموروئید در صورتی لازم است که درمان های دیگر مانند تغییر رژیم غذایی، مصرف داروها، تزریقات درمانی نتواند بهبودی کامل را به دنبال داشته باشد و علائم بیماری همچنان ادامه داشته باشد. همچنین، در صورت وجود عوارض جدی مانند خونریزی شدید، بیرون زدگی وسیع همراه التهاب حاد و هموروئید ترومبوزه نیز جراحی بواسیر ضروری است. در حال حاضر بواسیر با لیزر قابل درمان است. مزیت جراحی هموروئید با لیزر این است که زخم بعد از عمل سطحی است و کمترین درد را ایجاد می کند و باعث بهبودی سریعتر و دوره نقاهت کوتاه‌تر به نسبت جراحی سنتی می شود.
عوارض عمل نکردن بواسیر
| عارضه | توضیحات پیشگیرانه |
|---|---|
| درد و ناراحتی مزمن | درد میتواند به طور مداوم وجود داشته باشد و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. |
| خونریزی مقعدی مداوم یا شدید | خونریزی‌های مکرر یا شدید می‌توانند منجر به کم‌خونی (آنمی) شوند که علائمی مانند ضعف، خستگی و سرگیجه دارد. |
| پرولاپس پیشرفته و غیرقابل برگشت | در موارد شدید، بواسیر ممکن است به طور دائم از مقعد بیرون زده و دیگر به راحتی به داخل بازنگردد. این وضعیت میتواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. |
| ترومبوز بواسیر خارجی | لخته شدن خون در وریدهای بواسیری خارجی میتواند باعث درد شدید، التهاب و تورم ناگهانی شود. |
| استرانگولاسیون بواسیر داخلی | در صورتی که بواسیر داخلی بیرون زده و عضلات مقعد آن را گیر بیندازند، جریان خون به آن مختل شده و منجر به درد شدید، تورم و حتی گانگرن (بافت مردگی) شود که یک وضعیت اورژانسی است. |
| عفونت | زخم‌ها و التهابات ناشی از بواسیر می‌توانند مستعد عفونت شوند که نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی خواهد داشت. |
| مشکلات در دفع مدفوع | درد و تورم ناشی از بواسیر میتواند اجابت مزاج را دشوار و دردناک کند و منجر به یبوست یا احتباس مدفوع شود. |
| ایجاد فیستول مقعدی (به ندرت) | در موارد بسیار نادر و در صورت عفونت‌های مزمن و درمان نشده، ممکن است یک کانال غیرطبیعی (فیستول) بین داخل مقعد و پوست اطراف آن ایجاد شود. |
| اضطراب و کاهش کیفیت زندگی | درد، خونریزی و ناراحتی‌های ناشی از بواسیر درمان نشده میتواند منجر به اضطراب، استرس و کاهش قابل توجه کیفیت زندگی فرد شود. |
هموروئید دوباره عود می کند؟
متاسفانه، هموروئید از جمله بیماری هایی است که حتی بعد از درمان کامل و موفق نیز میتواند عود کند، اما با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و پرهیز از زور زدن هنگام دفع می‌توان از بازگشت آن پیشگیری کرد. ورزش منظم نیز در بهبود و جلوگیری از عود موثر است. با این حال، در صورت بروز مجدد علائم، مراجعه به پزشک ضروری است تا اقدامات لازم انجام شود. به یاد داشته باشید که پیشگیری و درمان به موقع، کلید حفظ سلامتی و جلوگیری از مشکلات آتی خواهد بود.
عوارض مصرف داروهای آنتی هموروئید چیست؟
یکی از روش های درمان بواسیر استفاده از داروهای آنتی هموروئید است که اغلب به صورت پماد استعمال می شود. اگرچه این داروها موثر هستند، اما استفاده بی رویه و سر خود از آن ها ممکن است با عوارضی همراه باشد که عبارتند از:
- خشکی و سوزش
- تحریک و التهاب
- خونریزی یا قرمزی
- بثورات پوستی همراه با پوسته پوسته شدن، ترشح و خارش
- تغییرات در رنگ پوست ناحیه مورد استفاده
- حساسیت و آلرژی به دارو
- احساس سردی یا گرمی در ناحیه مورد استفاده
- عفونت در ناحیه مورد استفاده
- افزایش درد و آسیب به بافت های داخلی در صورت استفاده از داروهای آنتی هموروئید با مواد ضد التهابی حاوی کورتون
در نهایت توصیه می شود که قبل از شروع مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت نمایید. توجه داشته باشید که استعمال بی رویه از پمادهای ضد بواسیر می تواند عوارض فوق را ایجاد کند، لذا از مصرف خودسرانه این داروها اجتناب کرده و به پزشک مراجعه نمایید.
این مزاحم خاموش را جدی بگیرید!
اگرچه بواسیر بیماری خطرناکی به نظر نمی رسد، اما هنگام اجابت مزاج ایجاد مزاحمت می کند و در طول روز خارش ایجاد می کند. اگر بواسیر برای مدت طولانی درمان نشود یا به طور نامناسب درمان شود، احتمال التهاب و بروز مجدد علائم وجود دارد . به همین علت برای جلوگیری از بروز عوارضی که در اثر عدم درمان بواسیر یا هموروئید ایجاد می شود، به متخصص جراح عمومی مراجعه نمایید.